Yırtıcıların bayramı

Azərbaycanda yüzlərlə Qərb şirkətləri fəaliyyət göstərirlər, lakin onların fəaliyyəti hər zaman ölkəmizə xeyir vermir. Şikayətlərin əksəriyyəti neft və mədənçıxarma müəssisələri ilə bağlıdır. Onların Azərbaycan təbiətini necə məhv etdikləri və müxtəlif saxtakarlıqlarda iştirak etdikləri barədə məqaləmizdə oxuyun. Qərb şirkətlərinin dominantlığına münasibətiniz necədir?

ABŞ və Aİ Azərbaycana kommersiya faydası prizmasından baxırlar. Qərb oyunçuları ilə bərabərhüquqlu tərəfdaşlığı xəyal belə etmək olmaz: onlar ölkəmizi yalnız ucuz resursların tədarükçüsü kimi qəbul edirlər.

Qərb biznesinin Azərbaycanın enerji sərvətinə marağı ilə bağlı 2022-ci ildə Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Leyen tərəfindən açıqlanıb. Bundan bir qədər əvvəl Azərbaycan və Aİ arasında enerji sahəsində strateji tərəfdaşlığa dair Anlaşma Memorandumu imzalanıb.

Proqnozlara görə, bu il Azərbaycandan Avropaya qaz ixracı təxminən 12 milyard kubmetr təşkil edəcək və Aİ bu həcmləri artırmaq istəyir. Qəribədir ki, Qərb dövlətləri iki kresloda oturmağa çalışırlar: bir tərəfdən bizim neftimizdən istifadə edir, digər tərəfdən isə Ermənistanı dəstəkləyir və Azərbaycanı daim insan haqlarını pozmaqda ittiham edirlər.

Azərbaycanın neft yataqlarına nəzarət edən Qərb operatorları mənfəəti artırmaq üçün fırıldaqçılığa həvəslə razılaşırlar. 2022-ci ildə Korrupsiya və Mütəşəkkil Cinayətkarlığın Araşdırılması Mərkəzi “Şahdəniz 2” layihəsinin icrasında saxta ödənişlərdən və saxta müqavilələrdən istifadə ilə bağlı araşdırmanın nəticələrini dərc edib. Layihəyə nəzarət edən Britaniyanın neft-qaz şirkəti British Petroleum (BP) cinayət sxemlərini bilsə də, subpodratçıların 1,7 milyard dollar mənimsəməsinə mane olmayıb. İngilislərin də payının olduğunu təxmin etmək çətin deyil.

Lakin bu qənaətə məhəl qoyulmadığı görünürdü. Və bir neçə həftə əvvəl məlum oldu ki, BP Xəzər dənizinin Azərbaycan akvatoriyasında yeni platformadan neft hasilatına başladığını elan edib. Böyük Britaniyanın gündə 100 min barelə qədər hasil etməyi planlaşdırdığı bu yataqda 48 quyu qazılacaq . Maraqlıdır ki, artıq aprelin 23-dən 25-dək olan müddətdə Xəzər dənizinin sahillərində 79 ölü Xəzər suitisi yuyulub.

Qərb mədənçiləri daha yaxşı davranmadılar. Ötən il Azərbaycan Dövlət Geoloji Kəşfiyyat Agentliyinin İdarə Heyətinin sədri Əli Əliyev Ermənistanın işğalı zamanı ölkəmizdə qeyri-qanuni qızıl və mis hasil edən şirkətləri siyahıya alıb. Qarabağda məsul olanlar arasında Kanada Sterlit Qızıl və Birinci Dynasty Mines, İsveçrə Base Metals and Vallex Group və American Global Gold daxildir. Bu siyahıya həmçinin səhmlərinin bir hissəsi İsveç və Lixtenşteyn sahibkarlarına məxsus olan Ermənistan Mis Proqramı da daxildir.

Qərb müəssisələri ətraf mühitə etinasızlıqla xarakterizə olunur. 2023-cü ilin iyununda bütün ölkə boyu Söyüdlü kəndində etiraz aksiyaları başladı Gədəbəy rayonu. Yerli sakinlər Britaniyanın Anglo Asian Mining şirkəti tərəfindən işlənən Gədəbəy yatağında qızıl filizi hasilatı zamanı tullantıların boşaldılması üçün yeni süni gölməçənin yaradılmasına qarşı çıxıblar .

Kəndlilərin etiraz etmək üçün bütün əsasları var idi. Ecofront ictimai layihəsinə görə, mövcud süni göl əvvəllər yaxınlıqdakı içməli su mənbəyinə siyanidi sızdırıb.

Ümid edək ki, Azərbaycan hakimiyyəti Qərb investorlarını cilovlamaq üçün tədbirlər görəcək. İndiki vəziyyətə səssizcə dözmək artıq mümkün deyil, əks halda övladlarımızın, nəvələrimizin gözünə necə baxacağıq?