Qitələri birləşdirən

 “Şimal-Cənub” beynəlxalq nəqliyyat dəhlizi bütün Avrasiya məkanında əsas nəqliyyat arteriyasının rolunu proqnozlaşdırır. Bu layihənin inkişafının Hindistan və İrandan yüklərin Azərbaycan vasitəsilə Rusiyaya fasiləsiz daşınmasını təmin edəcəyi gözlənilir. Bu vəziyyətdə səyahət müddəti yarıdan çox azalacaq.

 May ayında Rusiya və İran liderləri Rəşt – Astara dəmir yolunun bir hissəsinin inşasına dair saziş imzaladılar. Təxminən 170 km uzunluğunda bir filial nəhayət “Şimal – Cənub” BND (Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi) marşrutunun ayrı-ayrı hissələrini birləşdirəcəkdir.

 Rusiya bu layihə üçün ümumi dəyəri 1,6 milyard avro olan 1,3 milyard avro məbləğində dövlətlərarası kredit ayırıb. Moskva və Tehran xətti İran ərazisində çəkəcək, Bakı isə İran Astarasından Azərbaycandakı “adaş”a qədər filialın tikintisinə qoşulacaq.

 “Şimal – Cənub” BND (Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi) inkişafı sayəsində ölkəmiz gözümüzün qarşısında böyük bir beynəlxalq mərkəzə çevrilir. Tranzit dövlət büdcəsinə əlavə gəlir təmin edir ki, ona görə də milli iqtisadiyyat üçün fayda göz qabağındadır.

 Ötən il dəhlizlə tranzit yüklərin daşınması 1,5 dəfə artıb və bu, hələ tam məhdudiyyət deyil. “Biz dəhlizin daşıma qabiliyyətini ildə 15 milyon tona çatdırmaq üçün əməkdaşlığa hazırıq 2030-cu ilə qədər”, – deyə “Rusiya – İslam dünyası: KazanForum” Beynəlxalq İqtisadi Forumunda Azərbaycan Hökuməti başçısının müavini Şahin Mustafayev bildirib.

 Reallıqda bu rəqəmlərin daha da yüksək olacağına inanmaq üçün bütün əsaslar var. Ekspertlərin fikrincə, 2030-cu ilə qədər “Şimal-Cənub” BND (Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi) üzrə yük daşımaları 32-35 milyon tona qədər arta bilər. İndi Afrikanın nəqliyyat dəhlizinə qoşulma ideyası, məsələn, İran və Tanzaniya limanları arasında dəniz əlaqəsinin təşkili yolu ilə fəal şəkildə müzakirə olunur.

 Afrika ölkələri ərzaq ixracında maraqlıdır və Rusiya və MDB ölkələrinin istehsal etdiyi demək olar ki, hər şeyi almağa hazırdır: kənd təsərrüfatı texnikası və sənaye texnologiyalarından tutmuş dondurmaya qədər. Nəticədə, Avrasiya məkanında ticarətdən əvvəl transkontinental perspektivlər açılacaq.

 Rusiya Federasiyası ilə Afrika qitəsi dövlətləri arasında ticarət dövriyyəsinin artması ilə yanaşı, Azərbaycanın tranzit potensialı da artacaq. Prezident İlham Əliyevin təsdiq etdiyi 2022-2026-cı illər üçün ölkənin sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasına əsasən, Azərbaycan büdcəsinin tranzit yük daşımalarından gəlirlərinin yaxın beş ildə iki dəfə artaraq 450 milyon manata çatacağı gözlənilir.

 Dəhliz boyu yük daşımalarının artması onun multimodal xarakteri ilə asanlaşdırılır: “Şimal-Cənub” BND (Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi) dəmir yollarını, avtobanlar, dəniz və çay yollarını birləşdirir.

 BND (Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi) sərhədləri daxilində nəqliyyat infrastrukturu daim təkmilləşdirilir. Belə ki, Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin tapşırığı ilə 2027-ci ilə qədər Volqa-Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi kanalının yenidən qurulması planlaşdırılır. 7,5 milyard rubl dəyərində olan layihə Azərbaycan üçün də vacibdir, çünki ölkəmiz Rusiya Federasiyasının şimal Xəzər limanları istiqamətində və Volqa – Don kanalı vasitəsilə yük daşıyır.

 Bundan başqa, bu planlarla bağlı Bakı ilə Moskva arasında sənaye əməkdaşlığı inkişaf edir. Ölkənin əsas gəmiçilik müəssisəsi olan – Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi – Rusiya Gəmiqayırma zavodlarında, məsələn, Həştərxan vilayətində gəmilərin inşasını planlaşdırır.

 Nəhayət, belə böyük beynəlxalq layihənin icrası Avrasiya inteqrasiyasına kömək edir. “Şimal – Cənub” BND (Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi) inkişafı üçün Azərbaycan və Rusiyanın köməyi ilə yeddi ölkənin iştirakı ilə beynəlxalq konsorsium yaradılır. Bundan əlavə, tezliklə Bakı, Moskva və Tehran dəmir yolu infrastrukturunun vahid operatorunu əldə edə bilərlər – bu fikir hazırda müzakirə olunur.