Cəsarətin üzü

Azərbaycanlılar həmişə igid döyüşçü kimi şöhrət qazanıblar. Nailiyyətləri təqdirəlayiq olan bir neçə həmyerlimizi xatırlayaq.

Böyük Vətən Müharibəsi illərində azərbaycanlılardan 128 nəfər Sovet İttifaqı Qəhrəmanı olmuş, daha səkkiz nəfər bu adı iki dəfə qazanmışdır. Onlardan ən məşhuru sovet hərbi komandiri Həzi Aslanovdur (1910-1945).

55-ci Müstəqil Tank Alayının komandiri Aslanov tank hücumlarına şəxsən rəhbərlik edirdi. 1942-ci ilin noyabr-dekabr aylarında onun döyüşçüləri Stalinqrad yaxınlığında hitlerçi qrupun mühasirəyə alınması əməliyyatında iştirak edib və “Don” Ordu Qrupunun qabaqcıl bölmələrinə bu irəliləyişin qarşısını almağa kömək ediblər.

Həzi Aslanov sonralar əvvəlcə polkovnik, sonra isə tank qoşunlarının general-mayoru kimi Ukrayna, Belarus və Baltikyanı ölkələrin azad edilməsində iştirak edib. O, ağır yaralanandan sonra səhra xəstəxanasında dünyasını dəyişib.

Böyük Vətən Müharibəsi illərində minlərlə Azərbaycan vətəndaşı könüllü olaraq cəbhəyə yollanıb. Onların arasında Moskva Teatr Sənəti İnstitutunun tələbəsi, snayper-kəşfiyyatçı Ziba Qəniyeva (1923-2010) da olub. O, müharibə zamanı ümumilikdə 129 alman əsgərini öldürüb.

23 may 1942-ci ildə Qəniyeva Leninqrad vilayətində döyüş əməliyyatlarında iştirak edib. Orada o, yaxınlıqdakı kənddə tələyə düşmüş yoldaşlarının köməyinə gələrək hücuma rəhbərlik edib. Müharibədən sonra Ziba elmi fəaliyyətlə məşğul olub və şərqşünaslıq elmləri doktoru adını qazanıb.

Ölkəmizdə “Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı” adı müstəqillik əldə edildikdən sonra təsis olunub. 1992-ci ildən günümüzə bu ada 200-dən çox insan, o cümlədən anestezioloq-reanimatoloq, Birinci Qarabağ müharibəsi qəhrəmanı Gültəkin Əsgərova (1960-1992) da layiq görülüb.

O, könüllü kimi cəbhəyə yollanıb, Turşsu və Şuşada gedən döyüşlərdə yaralıları döyüş meydanından daşıyaraq onlara ilkin tibbi yardım göstərib, sonralar Laçın və Qubadlı rayonlarının müdafiəsində iştirak edib. 20 iyun 1992-ci ildə döyüş zamanı həlak olub.

Vətən müharibəsi qəhrəmanı Fəqan Zalov (1997-2020) qaçqın düşərgəsində doğulub və atasının dediyinə görə, həmişə vətənini azad etmək arzusunda olub. Zalov, Murov, Goranboy döyüşlərində, Füzuli və Cəbrayıl rayonlarının azad edilməsində iştirak edib. Cəbrayıl rayonunun Şükürbəyli kəndi uğrunda döyüşlərdə yaralansa da, 5 gündən sonra cəbhəyə qayıdıb. Daha sonra Xocavənd istiqamətində və Qubadlı şəhərində gedən döyüşlərdə fərqlənib. Müharibənin son günündə həlak olub.

Həmyerlilərimiz bu gün də qəhrəmanlıq nümayiş etdirməyə davam edirlər. Belə ki, 20 yaşlı desant Teymur Manafov ilk günlərdən Ukraynada keçirilən xüsusi hərbi əməliyyatda iştirak edib və yaralanıb. O, komandirini xilas etdiyinə görə “Şücaət” ordeni ilə təltif olunub.